Ο Κινέζικος χαρακτήρας «Qi» (氣) αποτελείται από δυο στοιχεία, το στοιχείο για το «ρύζι» (米) και το στοιχείο για την «πνοή» ή «ατμό» (气). Ο συνδυασμός των δυο σε ένα χαρακτήρα λέγεται ότι επικαλεί την εικόνα κυμάτων ζεστού ατμού που αναδύονται από ένα φρεσκοετοιμασμένο μπολ ρυζιού. Το Qi λοιπόν δεν είναι ο ίδιος ο ατμός, ούτε το ρύζι, αλλά μια λέξη που περιγράφει την σχέση μεταξύ δύο πραγμάτων που μοιάζει με την σχέση μεταξύ του ρυζιού και του ατμού.

Ο χαρακτήρας ο ίδιος έχει ένα ελαστικό, αφηρημένο νόημα σε αντίθεση με μια σχετικά άκαμπτη, εννοιολογική σημασία, ένα χαρακτηριστικό που είναι κυρίαρχο σε όλο το εύρος της αρχαίας Κινέζικης γλώσσας και σκέψης. Μονάχα στα πλαίσια που ο χαρακτήρας για το Qi χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με κάποιον άλλο χαρακτήρα για να σχηματιστεί μια «λέξη» μπορεί η λέξη να αντιπροσωπεύει κάποια συγκεκριμένη έννοια, υπόσταση ή αντικείμενο.

Οι περισσότερες μοντέρνες Κινέζικες λέξεις αποτελούνται από δύο χαρακτήρες, όπως οι ακόλουθες, όλες εκ των οποίων χρησιμοποιούν τον ίδιο ακριβώς χαρακτήρα για το Qi: Tianqi (天氣) «καιρός», Κongqi (空氣) «αέρας», Qihou (氣候) «κλίμα», Shengqi (生氣) «θυμώνω», Yunqi (運氣) «τύχη», Ciqi (磁氣) «μαγνητισμός», Meiqi (煤氣) «φυσικό αέριο» κλπ. Μια σύντομη ανάγνωση αυτής της λίστας επιδεικνύει τον βαθμό στον οποίο ένας Κινέζικος χαρακτήρας μπορεί να έχει πολλά διαφορετικά νοήματα ανάλογα με το πλαίσιο στο οποίο χρησιμοποιείται.

Όπως βλέπετε οι συνηθισμένες μεταφράσεις του Qi ως «ενέργεια» ή ακόμα και η πιο ακριβής μετάφραση «λειτουργία» στην πραγματικότητα αδικούν το χαρακτήρα.

Και το «Gong» (功); Ξανά ο χαρακτήρας αποτελεί ένα συνδυασμό δύο στοιχείων, εν προκειμένω το στοιχείο gong (工) που απεικονίζει τον κανόνα του ξυλουργού και σημαίνει «εργασία» ή «δουλειά», και το στοιχείο li (力) το οποίο είναι μια πολύ απλοποιημένη απεικόνιση ενός ανθρώπου με το χέρι του σε έκταση, και τυπικά σημαίνει είτε «δύναμη» ή «ισχύς» ενώ είναι επίσης και στοιχείο του χαρακτήρα για τον «άνθρωπο» (男). Ο συνδυασμός των δύο σε ένα χαρακτήρα έχει φτάσει να σημαίνει «ικανότητα», «επιτυχία» ή ακόμα και «αξία» αλλά συγκεκριμένα αυτό που έχει επιτευχθεί μετά από μακρόχρονη προσπάθεια. Είναι ο ίδιος χαρακτήρας που μεταφράζονταν ως «Kung» στο «KungFu».

Εάν πάμε στο επόμενο βήμα και συνδυάσουμε τους δυο χαρακτήρες για να σχηματιστεί η λέξη «QiGong» (氣功) αυτό που θα προκύψει είναι μια λέξη που περιγράφει μια πρακτική σχεδιασμένη για να προσδίδει ιδιαίτερο έλεγχο πάνω στις λειτουργίες του ανθρωπίνου σώματος και νου, αλλά και μια λέξη που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει τα αποτελέσματα αυτής της πρακτικής. Με άλλα λόγια κάποιος μπορεί να «εξασκείται στο QiGong» αλλά και να «έχει QiGong».

Η πρακτική του QiGong έχει συσχετιστεί με τρείς βασικές ομάδες στην ιστορία της Κίνας, συγκεκριμένα τους ανθρώπους των πολεμικών τεχνών, τους θρησκευτικούς ασκητές, και τους ασκούμενους της Κλασσικής Κινέζικης Ιατρικής. Στο πλαίσιο της Κλασσικής Κινέζικης Ιατρικής, το QiGong εφαρμόζεται θεραπευτικά με δυο βασικούς τρόπους: (1) συγκεκριμένες ασκήσεις QiGong που δίδονται στον ασθενή για ατομική άσκηση ως θεραπεία, και (2) συγκεκριμένους χειρισμούς του Qi του ασθενούς οι οποίοι εφαρμόζονται απευθείας από τον ιατρό με τη χρήση των ικανοτήτων του που έχουν αναπτυχθεί μέσα από την προσωπική του πρακτική.

Με μεγάλο περιθώριο η πιο διαδεδομένη και κοινώς εξασκούμενη από τις δύο παραπάνω περιπτώσεις είναι η πρώτη. Την δεκαετία του 1980 στην Κίνα ολόκληρα νοσοκομεία ήταν αφοσιωμένα στο να βοηθούν ανθρώπους σε τελικά στάδια ανίατων ασθενειών προετοιμάζοντας ατομικές ρουτίνες πρακτικών QiGong. Η δεύτερη είναι σημαντικά σπανιότερη, ιδιαίτερα στην σημερινή εποχή, αφού οι ικανότητες που είναι απαραίτητες για να εφαρμοστεί με επιτυχία είναι πολύ πιο δύσκολο να αποκτηθούν. Ωστόσο είναι αυτή η απευθείας εφαρμοζόμενη θεραπεία ιατρικού QiGong για την οποία ο Δρ. Jiang Feng είναι, δικαιολογημένα, παγκοσμίως γνωστός.

Το Qi του Δρ. Jiang πολύ συχνά «εισάγεται» στον ασθενή μέσα από τις παλάμες ή τα δάκτυλα του ιατρού είτε για διαγνωστικούς είτε για θεραπευτικούς σκοπούς, αλλά πρόκειται για πολύ περισσότερο από «εφαρμογή θετικής ενέργειας». Οι αισθήσεις που προκαλούνται από το Qi που εισέρχεται στο σώμα είναι σοκαριστικά αισθητές και αναμφισβήτητες, προκαλούν την ακούσια σύσπαση ολόκληρων μυϊκών ομάδων και συνήθως περιγράφονται από τον ασθενή ως κάτι όμοιο με το ηλεκτρικό ρεύμα. Σε αρκετούς θυμίζει την αίσθηση της επαφής με ηλεκτρικό φράκτη ή την επαφή ενός δακτύλου με το αγώγιμο μέρος μίας οικιακής πρίζας.

Είναι δύσκολο για πολλούς σύγχρονους ανθρώπους που έχουν μεγαλώσει με σταθερή έκθεση σε επιστημονικό αναγωγισμό να πιστέψουν αυτά τα πράγματα χωρίς να τα βιώσουν προσωπικά, αλλά ή αίσθηση του Qi όταν διαρρέει ορμητικά το σώμα κάποιου έχει την τάση να διευρύνει τους ορίζοντες του.

Κυριολεκτικά για χιλιάδες χρόνια η θεωρία της Κλασσικής Κινέζικης Ιατρικής έχει θέσει την αναλογία ότι αυτό το Qi «ρέει» μέσα στο σώμα σαν να κινείται σε ένα δίκτυο αόρατων καναλιών που αποκαλούνται «μεσημβρινοί» και ότι ένα «μπλοκάρισμα» σε αυτή την ροή αντιπροσωπεύει μια πρωταρχική αιτία ασθένειας. Ας ληφθεί υπόψη ότι ενώ αυτά τα μπλοκαρίσματα έχουν μια φυσική αντιστοιχία, το οποίο τυπικά εμφανίζεται σε Δυτικούς ιατρικούς όρους ως «αιμοστατικό αίμα», το μπλοκάρισμα που αναφέρουμε εδώ αποτελεί λειτουργικό πρόβλημα στη φύση του. Ο Δρ. Jiang χρησιμοποιεί το Qi όχι μόνο για να διαγνώσει την κατάσταση των μεσημβρινών του ασθενή του αλλά και για να κατευθύνει θεραπευτικά την ροή του Qi μέσα τους.

Οποιοδήποτε «πεδίο» ή «ρεύμα» του Qi έχει Yin (陰) (αρνητικές/θηλυκές/παθητικές/κρύες κλπ) και Yang (陽) (θετικές/αρσενικές/ενεργητικές/θερμές κλπ) ποιότητες, και αναλόγως με το συγκεκριμένο μοτίβο της έλλειψης αρμονίας που αντιμετωπίζει ο Δρ. Jiang, μπορεί να ρυθμίσει το εισαγόμενο Qi έτσι ώστε οι αισθήσεις που βιώνει ο ασθενής να διαφέρουν από αυτές ενός ισχυρού ηλεκτρικού ρεύματος, σε μια καυτή θερμότητα και ένα ευχάριστο ψυχρό αίσθημα. Ας ληφθεί υπόψη εδώ ότι οι όροι που έχουν χρησιμοποιηθεί εδώ δεν αντιστοιχούν πλήρως στους σχετικούς όρους της σύγχρονης φυσικής όπως είναι το «ηλεκτρομαγνητικό πεδίο» ή το «ηλεκτρικό ρεύμα» αλλά αυτοί είναι οι κοντινότεροι όροι που έχουμε στα Ελληνικά για να περιγράψουμε τις σχετικές κλασσικές έννοιες.

Η στάση του πολιτικού κατεστημένου στην Κίνα απέναντι στο QiGong έχει περάσει από μεγάλες διακυμάνσεις τις τελευταίες δεκαετίες. Ακολουθώντας την Πολιτιστική Επανάσταση προέκυψε μια έκρηξη έρευνας στο χώρο, με την προοπτική να αναπτυχθεί το QiGong σε μία νέα «επιστήμη του ανθρωπίνου δυναμικού», ένα είδος κοσμικού υποκατάστατου για τις θρησκείες που υπέστησαν σημαντική καταπίεση την πρόσφατη περίοδο.

Οι δυνάμεις εξουσίας υποτίμησαν την όρεξη του κοινού για αυτά τα πράγματα και οι αποκαλούμενες «αιρέσεις QiGong» άρχισαν να εμφανίζονται παντού στην Κίνα με αυτοδιορισμένους «Δασκάλους» που ισχυρίζονταν ότι είχαν κάθε είδους πνευματικές δυνάμεις, και με μερικές από αυτές να μεγαλώνουν με φανταστικούς ρυθμούς και να απαριθμούν εκατομμύρια υποστηρικτές σε ένα χρονικό διάστημα μερικών μόλις ετών. Σε αντίδραση προς την απειλή που έγινε αντιληπτή από την Κινέζικη κυβέρνηση για την εσωτερική ασφάλεια της χώρας, έγιναν εκκαθαριστικές κινήσεις στην δεκαετία του 1990, και πρακτικά κηρύχθηκε παράνομο οτιδήποτε συσχετίζονταν με την πρακτική του QiGong, νόμιμο ή παράνομο. Τα περισσότερα από τα «μεγάλα ονόματα» του QiGong έφυγαν από τη χώρα. Ακόμα και τα νοσοκομεία που είχαν ανοίξει αποκλειστικά για τον σκοπό της έρευνας του QiGong ως θεραπευτική μεθοδολογία, έκλεισαν.

Μόνο πολύ πρόσφατα έγειρε η πολιτική γνώμη προς την αντίθετη πλευρά, με την μερική αποδοχή του ιατρικού QiGong ως έγκυρη θεραπευτική μεθοδολογία και την αποδοχή του πίσω στους ιατρικούς κύκλους. Παρόλα αυτά, ακόμα και τώρα, η λέξη «QiGong» δεν είναι απόλυτα ασφαλής έξω από συγκεκριμένα αποδεκτά πλαίσια στην Κίνα, και πραγματικοί δάσκαλοι είναι απίστευτα δύσκολο να βρεθούν. Η Κλινική Apricot Forest είναι το μόνο ίδρυμα του είδους του σε όλη την Κίνα που προσφέρει αυθεντική θεραπεία QiGong σε τέτοιο επίπεδο ανοιχτά σε ασθενείς από όλο τον κόσμο.

(Αρχικό κείμενο: Grady Leach. Μετάφραση: Άγγελος Μπαστάκης)